- 'Moslims zouden moeten terugkeren naar de wortels van het geloof.'
- 'Er is maar één interpretatie van de Koran en elke moslim zou zich daar aan moeten houden.'
- 'De regels van de Koran zijn belangrijker dan de regels van het land waar ik woon.'
Dat die tweede vraag een indicatie kan geven voor fundamentalisme is waar: een fundamentalist hangt inderdaad de oorspronkelijke interpretatie van een overtuiging aan, en dat is dan zogezegd de enige. Maar tegenwoordig is die kwalificatie verdacht: het is geen louter theoretisch begrip meer. Het wordt zoveel gebruikt in de media, en zo goed als uitsluitend in een negatieve context, dat het al automatisch beelden oproept van radicalisering en geweld. Een ander woord voor fundamentalisme is orthodoxie, maar die term is blijkbaar voorbehouden voor christenen. Als paus Franciscus seksueel misbruik in de Kerk aanklaagt, als hij komaf maakt met uiterlijk vertoon en meer focust op nederigheid en armoede, dan is dat nochtans ook fundamentalistisch. Hij wil ook terugkeren naar de wortels van het geloof. En toch ben ik er zeker van dat hij geen mensen wil stenigen of verkopen, terwijl dat evengoed in de Bijbel staat.
De derde vraag is gewoon ridicuul. Heilige boeken schrijven voor dat je een goede mens moet zijn. Dat vind je niet in wetten. Zijn de regels van de Thora, de Bijbel en de Koran dus belangrijker dan de regels van het land waar je woont? In dit geval wel, ja. En voor de ongelovigen: zelfs de ongeschreven Gulden Regel is belangrijker dan de wetten van om het even welk land. Ben je daarom een fundamentalist? In de oorspronkelijke en theoretische betekenis van dat woord misschien, maar niet als je er direct bommengordels en kalashnikovs bij fantaseert. Anderzijds: het GO! vindt zijn eigen hoofddoekenverbod blijkbaar ook belangrijker dan de Universele Rechten van de Mens, met onder andere de vrijheid van godsdienst en van godsdienstbeleving, ook in het openbaar.
In het artikel op de Knack-site staat verder wat meer duiding bij dan op demorgen.be:
"De Belgische moslims scoorden ook hoog op vlak van vijandigheid tegen andere groepen: 60 procent wil geen homoseksuele vrienden, 56,7 procent vindt joden niet te betrouwen. 63 procent denkt bovendien dat het Westen de islam wil vernietigen. Ruim een derde gaat akkoord met al deze stellingen."Die eerste twee cijfers kunnen onrustwekkend zijn, maar ze vertellen niet het volledige verhaal. Het is niet omdat je op een enquête invult dat je geen vriend wilt die homoseksueel is, dat je daar in de praktijk ooit iets van laat blijken. En wie zijn de joden? Kijk naar de houding van Israël ten op zichte van Palestina, of naar de fraude in de Antwerpse diamantsector: dat gaat (onder andere) over joden, en het is niet erg verwonderlijk dat er wantrouwen heerst. Opgelet: ook die verklaringen vertellen niet het volledige verhaal. Hoe dan ook: om er al dan niet beleidskeuzes aan te verbinden, moet je meer context kennen.
Maar dat derde cijfer is opvallend, vooral door waar het in de tekst staat. Sla een willekeurige krant open en het gaat over onschuldige moslims die opgepakt worden, over vandalisme tegen moskeeën, over verbale en fysieke bedreigingen tegen vrouwen met een hoofddoek, en noem maar op. Op tv: hoeveel films en series kun je eigenlijk maken over terroristen uit het Midden-Oosten, en de heldhaftige Verenigde Staten die alles wel - met geweld! - zullen oplossen? Het is bijna een wonder dat er nog 37 procent is dat er niet van overtuigd is dat het Westen de islam wil vernietigen. Maar dat wordt voorgesteld alsof die 63 procent vijandig staat tegenover het Westen! De wereld op zijn kop, dus.
Hoe meer nuancering we nodig hebben om met onze samenleving nog iets te bereiken, hoe minder ruimte het 'publieke debat' daarvoor open laat, heb ik de indruk.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten