Eindejaarslijstjes en boeken-top
zoveels, dus. Ik schreef eerder al over de literatuurbijlage van De
Standaard, waar de experts ter zake (van wie een derde vrouwen) in
totaal 31 schrijfsters en 130 schrijvers opnoemden. Overweldigend
veel aandacht voor mannen, dus.
Elders vinden we andere verhoudingen.
Humo vermeldt 5 vrouwen en 10 mannen. In De Morgen gaat het over 10
vrouwen en 20 mannen. Knack raadt 3 boeken van vrouwen aan en 7 van
mannen. Gek hé, dat telkens exact een derde van de namen hier
vrouwelijk zijn? En in De Standaard was dat maar een vijfde. Tiens
tiens. Maar daar bestond de groep van mensen die aan het woord kwam
voor een derde uit vrouwen. Tiens tiens.
Zijn de vrouwelijke schrijvers aan het
'oprukken', zoals Saskia De Coster strijdvaardig schrijft in De Morgen en De Volkskrant? Natuurlijk
niet. De aandacht en erkenning voor hun werk groeien nog altijd maar mondjesmaat,
en de weerstand is blijkbaar nog altijd groot. Grasduin maar even in de reacties onder De Costers artikel (opgelet: kan de geestelijke gezondheid en het geloof in de mensheid schaden!). Maar het maakt
blijkbaar wel een verschil aan wie je vraagt om boeken aan te
bevelen, en dat is niet verwonderlijk. De Coster schrijft ook dat
vrouwen lang geen tijd kregen (of konden maken) om aan schrijven toe
te komen. In Virginia Woolfs A Room of One's Own gaat het ook
over een eigen plekje om ongestoord te kunnen schrijven. Als vrouwen
al aan schrijven toekomen, speelt seksisme nog een rol wanneer ze een
uitgever proberen te vinden, wanneer die uitgeverij het boek moet
ondersteunen met een promotiecampagne, wanneer (en van wie) het boek
aandacht krijgt van critici, én wat die critici er ten slotte over
schrijven. En als die hordes allemaal genomen zijn, moet je nog in
eindejaarslijstjes geraken, op shortlists voor literaire prijzen, en
op lectuurlijsten in scholen. De aandacht moet warm gehouden en
structureel gemaakt worden. Dat gebeurt al eeuwenlang met het werk
van mannen, die door andere mannen opgehemeld en aanbevolen worden,
en die van grotendeels uit mannen bestaande jury's de voorkeur
krijgen bij de toekenning van boekenprijzen.
Over smaak valt niet te twisten. Maar
boeken verkopen blijkbaar beter als er een mannennaam op de cover
staat, en vrouwen krijgen meer aandacht als je ook aan vrouwen om
leestips vraagt. Dan kun je toch op z'n minst zeggen dat smaak door
meer beïnvloed wordt dan objectieve kwaliteit. Aangezien elk
potentieel lezerspubliek bovendien voor de helft uit vrouwen bestaat
(en dat is dus meer dan een derde!), laten we blijkbaar al veel te
lang toe dat de verkeerde mensen hun voorkeuren aan ons opdringen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten