Het einde van het jaar is de tijd van de lijstjes. Mooiste momenten, meest ontroerende momenten, grootste gebeurtenissen, beste films of boeken, noem maar op. Als daar 'experten' voor aangesproken worden, is het altijd interessant om te zien over wie dat dan gaat, want de invulling van dat begrip is meestal nogal eenzijdig. Die selectie van experten heeft bovendien invloed op wie of wat er naar voren geschoven wordt. Mensen die zich baseren op dergelijke lijstjes om bijvoorbeeld hun vakantielectuur te kiezen of om zich cd's aan te schaffen, worden zo sterk in een bepaalde - en beperkte - richting gedrumd.
De Standaard stelde een bijlage samen met 'De beste boeken van 2013'. 31 mannen en 17 vrouwen mogen antwoord geven op drie vragen: welk boek zal je bijblijven, welk boek verdient een tweede kans, en welk boek zou je op een bank willen achterlaten zodat iemand anders het kan ontdekken?
De mannen noemen samen in totaal 76 verschillende namen van mannelijke auteurs, en 14 van vrouwen. Bij de mannelijke auteurs zitten er ook zes dubbele suggesties: vier schrijvers kwamen op meer dan één lijstje voor, Stefan Hertmans kwam zelfs vier keer voor.
Bij de vrouwen is de verhouding minder scheefgetrokken, maar ook zij hebben blijkbaar een voorkeur voor mannelijke auteurs: 44 tegenover 16. Weer komt Stefan Hertmans vier keer voor, James Salter krijgt twee vermeldingen, en als enige vrouwen komen Kate Atkinson en Claire Messud twee keer aan bod.
Ook opvallend: de mensen die aan het woord komen, hebben een heel uiteenlopende smaak. Slechts een paar namen komen zowel bij de mannen als bij de vrouwen voor: Stefan Hertmans ('Oorlog en terpentijn' moet echt een aanrader zijn), James Salter, John Williams, Sjon, Sylvain Tesson, Arnon Grunberg, Amity Gaige, Katie Roiphe en Kate Atkinson. Zelfs bij de namen waar de mannen en de vrouwen het over eens zijn, zijn er dus dubbel zoveel van schrijvers als van schrijfsters.
Wat zijn de oorzaken voor al die verhoudingen, die allemaal in dezelfde richting scheefgetrokken zijn? Eén reden zien we alvast in de film 'Magic Beyond Words: The JK Rowling Story'. Daarin horen we een uitgever - uiteraard een oude, blanke man - vragen dat Joanne Rowling een andere naam op haar boek zou zetten. Volgens hem lezen jongens 'as a rule' geen boeken die geschreven zijn door vrouwen. Als je enkel een marktlogica volgt, is die vraag misschien logisch, maar er zijn redenen om daar tegenin te gaan. Alle grapjes en stereotypen over hoe mannen niet in staat zijn om vrouwen te begrijpen, bijvoorbeeld.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten