Thunderclap misleidt, Metro heeft het niet door

Kort berichtje links bovenaan op pagina twee van Metro vandaag: van de politici en partijen die Thunderclap willen inzetten, is N-VA de absolute kampioen, want zij zullen "minstens 1.212.000 kiezers bereiken".

Dat cijfer haalden ze van de Thunderclap-website. Daar staat inderdaad dat de N-VA-campagne een 'social reach' heeft van - ondertussen - 1.291.923 mensen. Hoe komen ze aan dat aantal? Mensen die willen deelnemen aan de campagne moeten zich aanmelden met hun Facebook-, Twitter- of Tumblr-account. De website vraagt dan toelating om berichten te posten in hun naam. Heb je bijvoorbeeld honderd volgers op Twitter, dan breid je de 'social reach' uit met honderd mensen. Bij Facebook tellen ze je vrienden.

Zijn al die volgers en vrienden kiezers? Natuurlijk niet. Heel wat accounts zijn van organisaties en niet van mensen. Jeugdwerkers en leerkrachten communiceren met heel wat minderjarige vrijwilligers en leerlingen. Tekstschrijvers en taalleerkrachten volgen doorgaans niet alleen Vlaamse maar ook Nederlandse collega's. IT'ers hebben typisch volgers uit heel de wereld. Bovendien kun je op Facebook instellen wie welke berichten mag zien.

Kortom: Thunderclap kan eigenlijk helemaal niet inschatten hoeveel mensen een campagne bereikt, en Metro verwart 'mensen' dan ook nog eens met 'kiezers'.

Kritische vragen maken nog geen kritisch interview

De roddelpers doet af en toe alsof ze mensen 'het vuur aan de schenen legt'. Alleen zijn ze niet geïnteresseerd in diepte-interviews. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het volgende fragment uit Dag Allemaal.

Woehoe, een stoute vraag over een ruime vergoeding van een politicus! Of beter: een stoute opmerking, want een vraag wordt er niet gesteld. Hohoho! Stout!

Het is Verhofstadts partijgenoot Herman Decroo die antwoordt. Of beter: 'antwoordt', mét aanhalingstekens. Hij reageert niet op wat er gezegd is, hij begint over iets vergelijkbaars. Geeft hij uitleg waarom die bedragen zo hoog zijn? Verdedigt hij waarom politici eindeloos mogen cumuleren en een gepensioneerde bouwvakker al bijna gestraft wordt als hij zijn kinderen helpt verbouwen? Niets. 'Dat zijn geen geheime bedragen', en daar kunnen we het mee doen.

De interviewer heeft het niet zo goed door, of was blijkbaar toch niet zo stout als gedacht. Hopla: ander onderwerp.


Nee, dan is het Knack-interview met Liesbeth Homans over racisme stukken beter. De interviewer is hier wél aandachtig aan het luisteren, reageert zelfs wanneer Homans over iets anders begint, en confronteert haar met feiten en tegenargumenten. Zozeer zelfs dat het bijna meer een discussie is dan een interview - maar het is daardoor wel stukken interessanter!

Met cijfers kun je alles 'bewijzen'

Onderwijsmensen willen af van het watervalsysteem. Heel wat jongeren beginnen in een moeilijker (theoretischer) onderwijsvorm of richting, en 'zakken' na een of meer mislukkingen 'af' naar een 'makkelijker' studierichting. Dat is slecht voor hun studieprestaties want ze missen zo een deel vooropleiding, en het is slecht voor hun zelfbeeld, en dus indirect nog eens voor hun studieprestaties. Jongeren moeten een richting kiezen die ze graag doen, zodat ze gemotiveerder zijn en meer zelfvertrouwen krijgen.

Blijkbaar gaat dat laatste in tegen bepaalde belangen. Om de zoveel tijd verschijnt er namelijk een onderzoek dat 'aantoont' dat je toch het beste meegaatin de waterval. 'Slimme studierichting vergroot slaagkansen', heet het dan in Metro. Online is dat al wat afgezwakt: 'Slim studierichting kiezen verhoogt slaagkansen'. Of ''Sterke richting' levert sneller diploma op' bij De Redactie - en hier gelukkig wél met aanhalingstekens. Hoe 'hoger' de richting die je kiest in het middelbaar, hoe meer kans je hebt om ook in het hoger onderwijs te slagen. Met andere woorden: we blijven doen alsof er een hiërarchie is in studierichtingen, en slagen is vooral een kwestie van kiezen. Zijn het niet vooral de leerlingen die makkelijk(er) kunnen studeren die kiezen voor studierichtingen waar je meer met je hoofd moet werken dan met je handen? Oeps, niet aan gedacht. Dat correlaties iets anders zijn dan causale verbanden lijkt me nochtans een van de eerste dingen die je leert in statistiek. Een andere vaststelling: iemand die humane wetenschappen studeerde en daarna voor pedagogische wetenschappen kiest, haalt een hoog 'rendement'. Schakelt hij of zij over naar biologie, dan is dat ineens heel wat minder. Door dat gebrek aan vooropleiding en dus aan een degelijke basis, juist door die keuze voor een 'slimme' studierichting? Oeps, niet aan gedacht.
In De Morgen wijzen ze er wel op, dat er geen oorzakelijk verband is. Toch baseert de website die leerlingen moet helpen bij hun studiekeuze zich enkel op die cijfers. Met andere woorden: hij geeft slecht advies, maar dat staat er dan weer niet bij in het artikel.

Hoe komt het dat zo'n onderzoek niet meer reactie uitlokt van andere onderzoekers? En dat zelfs onze journalisten het ballonnetje niet - of niet helemaal - doorprikken? Dat ze aandacht besteden aan zulke dubieuze 'resultaten' is al erg genoeg, en dan stellen ze nog niet eens kritische vragen. Zoals: waarom is dit een onderzoek van het ministerie van Onderwijs, en niet van een onafhankelijk onderzoeker?

Over plaatsjes, dorpjes en stadjes

De taaladviseur van de VRT geeft niet alleen taaladvies, soms heeft hij ook eens kritiek op hoe het nieuws aangebracht wordt. Zo viel het hem bijvoorbeeld op dat 'dorpen en steden die wat verder van ons bed liggen' heel vaak dorpjes en stadjes genoemd worden - ook al gaat het in aantal inwoners om equivalenten van Aalst, Kortrijk of Hasselt.

http://www.vrt.be/taal/over-plaatsjes-dorpjes-en-stadjes

Vlaamse nieuwsredacties zitten vol vieze oude mannetjes

Van Dale maakte bekend dat ze een kleine duizend nieuwe woorden toegevoegd hebben aan hun online woordenboek. In het persbericht vermelden ze ‘twaiku’ als de opvallendste toevoeging. Dat is een via Twitter verstuurde haiku – het is dus duidelijk van waar die naam komt. Het is ook het enige voorbeeld dat ze vermelden.

Dat gebeurt twee keer per jaar, zo’n uitbreiding, en het krijgt daarbij telkens aandacht van onze kranten. Het valt wel op dat ze een voorkeur hebben voor woorden uit een bepaalde context: de ‘opmerkelijkste’ woorden zijn voornamelijk scheldwoorden en alles wat met seks, kak en pis te maken heeft, zelfs al is het maar van ver. In oktober vorig jaar hadden ze het allemaal over sukkelseks (en zijdelings ook over het nochtans alomtegenwoordige selfie), nu gaat het over twerken, pisnicht en sletvrees. De Morgen, Het Laatste Nieuws, Knack, De Standaard, De Redactie, Metro: allemaal één pot nat. Je zou haast geloven dat de vieze-oudemannetjesbrigade een alternatief persbericht verspreid heeft, zo eensgezind zijn ze allemaal in hun selectie van de ‘opvallendste’ nieuwe woorden. In De Morgen doen ze zelfs extra hun best om uit te leggen wat pisnicht is, en om nog eens te vermelden welke andere scheldwoorden voor homo’s er al in Van Dale staan. Alleen Het Nieuwsblad wijkt wat af: zij besteden eerst aandacht aan volksnationalisme en toogstrateeg voor ze het als uitsmijter ook over pisnicht en twerken hebben, en dat nog aanvullen met bitchfight, doggystyle, legerhoer en wraakporno.

Schrijfster Ann De Craemer schreef voor De Morgen ter aanvulling een opiniestuk waarin ze de mensen van Van Dale verwijt aandachtshoeren te zijn (nog zo’n nieuw woord), omdat ze ‘het nieuws willen halen met deze tijdelijke woorden, die vooral seks- en scheldtermen zijn’. Ze beweert dat ze de lijst met nieuwe woorden ‘aandachtig’ gelezen heeft, maar heeft blijkbaar toch een wat selectief geheugen. VRT-taaladviseur en Van Dale-hoofdredacteur Ruud Hendrickx postte overigens een reactie onder dat artikel dat uitleg geeft over het waarom van hun selectie.

Kan die nieuwsberichtgeving anders? Jazeker. In eigen land beperkt Het Belang Van Limburg zich tot twaiku. In Nederland heeft Elsevier heeft het over twaiku en 20 wekenecho. De NOS zet twaiku in de titel en heeft het verder over plonspot, waterwitloof en twistziek. En vatenbommen, wat we aan de oorlog in Syrië te ‘danken’ hebben. Geen seks, geen toiletbezigheden, geen scheldwoorden.

Wie is er dan de aandachtshoer?

Ter info: 

Twee keer per jaar voegt de redactie van Van Dale een reeks nieuwe woorden toe aan hun online woordenboek. Dat zijn voorlopige toevoegingen: pas als die woorden drie jaar lang (regelmatig) gebruikt worden, maken ze voortaan ‘echt’ deel uit van de standaardtaal. Het kan dan wel nog even duren voor ze in de papieren editie terechtkomen, want die krijgt maar om de tien jaar een update. Het bestaan van een verdwijnwoordenboek geeft bovendien aan dat geen enkel woord definitief tot een taal behoort.

Onzorgvuldig taalgebruik verwacht mirakels

Gekke titel op de site van De Morgen: 'Ondanks winst Wurst: transgenderisten in de EU vaak blootgesteld aan geweld'. In de inleiding staat verder dat transgenderisten, homoseksuele en biseksuele jonge mensen 'nog steeds' blootgesteld worden aan vijandigheden. Als bron voor het nieuws wordt Belga opgegeven.

Verwachtten Belga en/of De Morgen dat Conchita's overwinning op het Songfestival automatisch het transfoob geweld zou doen stoppen? De titel en de inleiding geven wel die indruk. En is dat onderzoek snel-snel uitgevoerd vlak na het Songfestival, en zo efficiënt dat er nu al resultaten beschikbaar zijn? Natuurlijk niet. De commotie na het Songfestival is gewoon een goede aanleiding om het thema nog eens onder de aandacht te brengen. De resultaten waren in januari al bekendgemaakt, lezen we op het eind van het artikel.

Wat er dus bedoeld werd: het is niet omdat het stemgedrag van 'Europa' de indruk geeft dat transgenderisme algemeen aanvaard wordt, dat de realiteit daarmee overeenstemt.

(Voor wie niet weet wat transgenderisten zijn en hoe Conchita Wurst in dat plaatje past: er staat een artikeltje op de website van De Standaard dat daarover wat uitleg geeft.)

Online redacties kunnen niet met Twitter omgaan

Consternatie in medialand, want CD&V heeft een stockfoto gebruikt voor verkiezingsdrukwerk. Dat dat een wijdverspreid gebruik is, doet er even niet toe, want 'we zijn iets op het spoor'. In hun haast om het bekend te maken - en misschien ook wel om gewicht aan het verhaal te geven - zijn zowel De Redactie als Het Nieuwsblad erin geslaagd een foute bron te vermelden.

Het berichtje op http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/ookdatnog/1.1964688

Televisiemaker Erik Goens heeft er eigenlijk niet zoveel mee te maken. Hij heeft alleen maar een berichtje geretweet - negen uur nadat het oorspronkelijke bericht gepost was. Maar dat was blijkbaar nog niet gênant genoeg. Het Nieuwsblad deed er namelijk nog een schepje bovenop door nog net iets meer info te geven over Erik Goens en er vervolgens de juiste tweet onder te zetten, waardoor je duidelijk kunt zien dat ze de verkeerde bron vermelden.

Bron: http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=dmf20140511_01101578

Update op 12/5/2014 om 11 uur: Een zekere Denny, volgens zijn profiel zelf medewerker bij De Redactie, wees mij er via Twitter op dat er zelfs nog een oudere tweet is over hetzelfde onderwerp. Daarin zie je dezelfde foto, maar dan in reclame over nabehandeling bij rugoperaties. 

Update op 12/5/2014 om 13 uur: Op De Standaard Online maakt (pom) dezelfde fout als op de site van Het Nieuwsblad. 

Bron: http://www.standaard.be/cnt/dmf20140512_032 

Op de site van De Morgen besteden ze nog uitgebreider aandacht aan de foto. Zij zetten er wel een disclaimer onder: "Laat het duidelijk zijn. Met dit ironische stukje willen we niemand met de vinger wijzen. Het gebruik van stockbeelden ter illustratie is een dagdagelijkse praktijk, ook in eigen huis. En andere partijen maken er evenveel gebruik van." 

Moeders mogen bereiken wat ze willen

Vooraf: waarom maak ik mij druk in een roddelblad als Dag Allemaal? Omdat veel mensen dat lezen. Omdat de vragen die journalisten daarin stellen tekenend zijn voor wat veel mensen denken, voor waar ze in geïnteresseerd zijn (of verondersteld worden te zijn). En omdat het sluipend vergif is, op vele vlakken. Lees bijvoorbeeld het boek Reclaiming The F Word maar eens, en met name de stukjes over celebrity culture en popcultuur.

De Dag Allemaal van 6 mei staat in het teken van Moederdag. Akkoord dat het dus over moeders gaat, en hoe ze omgaan met hun kinderen, hoe hun relatie is met hun kinderen, noem maar op.

In het interview met Liesbeth Homans gaat het over hoe vrouwelijke politici anders behandeld worden dan hun mannelijke collega's.

Mooi! Het is inderdaad belachelijk hoe de mannetjesputters - nog altijd, in onze beschaafde westerse samenleving met universele mensenrechten en zo - blijven doen alsof vrouwen alleen maar goed zijn om voor kinderen te zorgen. (Jon Stewart wijdde daar onlangs ook nog een hilarisch commentaar aan.)

So far so good, dus. Seksisme in de politiek, dubbele standaarden, enzovoort - Dag Allemaal brengt relevante sociale kwesties aan bod. Maar volgens mij luisteren hun interviewers niet naar wat er allemaal verteld wordt. Hoe haal je het anders in je hoofd om dat allemaal weer teniet te doen door krak hetzelfde seksisme aan de dag te leggen in je inleiding?!

Vrouwen mogen bereiken wat ze willen. Al veroveren ze het heelal en heersen ze over het universum: zodra je kinderen hebt, ben je 'in de eerste plaats' moeder.

Vrouwen in de sport moeten charmant of ravissant zijn

Primeur: een Franse ploeg uit het professionele mannenvoetbal heeft een vrouw aangesteld als hoofdcoach. Een verrassing en een primeur dus. Het artikel op de website van Het Laatste Nieuws besteedt dan ook uitgebreid aandacht aan de sportieve verwezenlijkingen van Helena Costa. Die zijn namelijk de reden voor de beslissing. En toch kon de journalist het niet laten: in de inleiding noemen ze Costa charmant. Want vrouwen zijn in de sportwereld nog altijd in de eerste plaats vrouw en potentieel lustobject - anders zouden hun volleybal- of atletiektenues er bijvoorbeeld 'een beetje' anders uitzien. Het gerelateerd nieuws dient trouwens als illustratie, want in andere artikels gaat het blijkbaar over een 'lekker ding' en een 'ravissante' vrouwelijke scheidsrechter.

StampMedia definieert mannelijkheid

In onze westerse beschaving gaan politici, filosofen en denktankpublicisten er graag prat op dat mannen en vrouwen als gelijken beschouwd worden. Zij gebruiken dat dan als excuus om anderen - hoofdzakelijk moslims - in diskrediet te brengen en in het ergste geval zelfs als achterlijk te bestempelen. Van die zogenaamde gelijke behandeling is op heel veel gebieden nochtans weinig te merken. De loonkloof, de ongelijke taakverdeling in het huishouden, geweld tegen vrouwen: het zijn maar enkele voorbeelden. En dan hebben we het nog niet over discriminatie van en geweld tegen holebi's en transgenders.

Hoe fout onze behandeling van genderverschillen wel is, en hoe structureel dat verankerd is in ons dagelijks leven, kan blijken uit artikels als dat over trefbal op StampMedia. Trefbal is namelijk een mannensport, zo wordt ons ingepeperd. Tot twee keer toe lezen we dat het geen sport voor 'mietjes' is. De mannen zijn mannen, maar een vrouwelijke speler is ineens een 'jongedame'. En het is 'geen kinderspelletje'. Mochten we het trouwens nu nog niet doorhebben: het zijn twee 'mannenploegen' die in de finale staan.

Een dergelijke beschrijving is bedoeld om een sfeer van stoerheid te creëren. Ja, het is een heel fysiek spelletje en het is misschien niet voor iedereen weggelegd, maar dat heeft niets met je geslacht of je genderexpressie te maken. Artikels als dit leggen vrouwen beperkingen op en ze stigmatiseren mannen. Het is één ding om van iemand vast te stellen dat ze een spel verloren hebben. Het is al een stap verder om ineens te concluderen dat hij of zij gewoon niet goed is in dat spel. De associatie van kinderlijk, vrouwelijk en homoseksueel, én de bewering dat dat allemaal 'antimannelijk' is, dat is geen stap maar een hele brug te ver. En daar zijn nochtans ook al artikels en boeken over geschreven.

Meer vrouwelijke artiesten op podia, graag

Vreemde passage op de website van Knack Focus zondag. Katrin Swartenbroux schreef een recensie over punk- en hardcorefestival Groezrock, en kleedde dat in als een rapport. Ze gaf punten 'per vak', en schreef over de afwezigheid van vrouwelijk talent het volgende stukje:

VROUWENSTUDIES: 2/10

Waar er ontzettend veel vrouwen in het Groezrockpubliek rondhotsten, zo waren er ontzettend weinig vrouwen present op de Groezrockpodia. Afgezien van Fabulous Disaster, The Charm The Fury en INVSN (Adam Lazzara van Taking Back Sunday is een twijfelgeval) was de line-up, om Shakespeare te quoten, een behoorlijk zwiebelend sausage fest. Nochtans brengt Walls Of Jericho dit jaar naar eigen zeggen een nieuwe plaat uit (hoog tijd om de fans weer warm te maken?) en is ‘Masks’ van Eyes Set To Kill nog geen jaar oud. Hou hier voortaan rekening mee, beste organisatie, want wij hebben toch menig festivalganger om tieten horen schreeuwen.

Dat laatste zinnetje, dat kun je toch niet menen?! Jaja, het 'is maar om te lachen', en het is waar dat er op festivals om tieten geschreeuwd wordt, maar toch vind ik het misplaatst. Zulke grappen maak je niet in een moreel vacuüm. Het draagt bij aan een verwerpelijke cultuur van objectivering en seksisme. Vrouwelijke artiesten reduceren tot hun fysieke verschijning, en dan nog maar een deel daarvan, dat zouden we onderhand toch wel eens mogen afleren, zeker? Vraag het maar eens aan Amanda Palmer!